تضمين کيفيت يا اطمينان از کيفيت :
“مجموعه اقدامات برنامه ريزي شده و سيستماتيک ضروري براي فراهم آوردن اطمينان کافي از اينکه يک فرآورده يا خدمت خواسته هاي کيفيتي معيني را برآورده مي سازد”. به عبارت ديگر تضمين کيفيت همراه سازي همه فعاليت ها و وظايف يک سازمان است به قسمتي که هيچ يک تابع ديگري نبوده و هر يک به شکل سيستماتيک برنامه ريزي، کنترل و اجرا شود. از طرفی، نظارت و ارزیابی منطم و برنامه‌ریزی شده جنبه‌های گوناگون یک پروژه، سرویس، سیستم یا وسیله است که احتمال رعایت حداقل‌های استاندارد کیفیت در فرایند تولید را به حداکثر می‌رساند.
تضمین کیفیت چیست ؟
مثلثی است که یک ضلع آن تولیدکننده است که باید سیستم‌های مدیریت تضمین کیفیت که تحت عنوان استانداردهای اثربخشی وکارئی (مانند ایزو9001) تعریف شده‌اند را در سازمان خود ساری و جاری کند تا روند تولید، عرضه و فرآیند کنترل کیفیت به شکل سیستمی تحت کنترل قرار گیرد و این سیستم نیز توسط جزو دوم تضمین کیفیت یعنی موسسات گواهی‌کننده، مورد تایید قرار گیرد تا در نهایت مصرف‌کننده به عنوان ضلع سوم مثلث تضمین کیفیت بتواند هنگام مصرف محصول، دغدغه ایمنی و بهداشت و مرغوبیت مورد انتظار خود را نداشته باشد. در واقع در بعد مرغوبیت این شعور مصرف‌کننده است که با حق انتخاب او معیار قرار می‌گیرد، برای مثال وقتی مصرف‌کننده‌ای انتظار کالای درجه یک را دارد باید تمامی کالایی را که دریافت می‌کند درجه یک باشد اما مصرف‌کننده نمی‌تواند شخصا تمامی تولیدات عرضه شده به او را تحت کنترل داشته باشد. برای اینکه مصرف‌کننده بتواند از این موضوع مطمئن باشد باید نظام اعتباربخشی مستقر گردد تا مصرف‌کننده با اتکا به گواهی صادره که براساس آزمایش و کنترل کیفیت، کالیبراسیون و ممیزی کیفیت از سیستم مدیریت کیفیت تولیدکننده صورت می‌گیرد با خیالی آسوده از تضمین کیفیت مطمئن شود.
تفاوت تضمین کیفیت
تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت در حالی است که ضوابط تضمین کیفیت و کنترل کیفیت اغلب به طور متناوب استفاده می شوند، اما تفاوتی بین این دو رشته وجود دارد.
تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر معنایی
تضمین کیفیت : QA مجموعه ای از فعالیت ها برای اطمینان از کیفیت در فرآیندهای تولید محصولات است.
کنترل کیفیت : QC مجموعه ای از فعالیت ها برای اطمینان از کیفیت در محصولات است. فعالیت ها بر شناسایی نقص در محصولات واقعی تمرکز دارند.
تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر تمرکز
تضمین کیفیت : تمرکز QA برای جلوگیری از نقص ها با توجه به فرآیند تولید محصول است. این یک فرآیند کیفیت پیشگیرانه است.
کنترل کیفیت : تمرکز QC به شناسایی (اصلاح) نقص در محصول نهایی است. بنابراین کنترل کیفیت یک فرآیند واکنشی است.
تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر هدف
تضمین کیفیت : هدف QA بهبود فرایندهای توسعه و آزمایش است تا زمانی که محصول در حال توسعه نباشد، نقص ها ایجاد نشود.
کنترل کیفیت : هدف QC شناسایی نقص ها پس از توسعه محصول و قبل از آن منتشر شده است.
تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر چگونگی
تضمین کیفیت : ایجاد یک سیستم مدیریت کیفیت خوب و ارزیابی کفایت آن. ممیزی های سازگار با دوره های عملیاتی سیستم.
کنترل کیفیت : پیدا کردن و حذف منابع مشکلات کیفیت از طریق ابزار و تجهیزات به طوری که نیازهای مشتری به طور مداوم برآورده می شود.
تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر مسئولیت
تضمین کیفیت : هر کس در تیم مربوط به توسعه محصول مسئول تضمین کیفیت است.
کنترل کیفیت : کنترل کیفیت معمولا مسئولیت یک تیم خاص است که محصول را برای نقص ها آزمایش می کند.